100 jaar rookpluimen aan de Oosterdijk. Lezing door Pierre Geelen op 27 oktober 2024
Op zondag 27 oktober verzorgt Pierre Geelen, zoon van de bouwer van de schoorsteen van het voormalige stoomgemaal aan de Oosterdijk te Medemblik, een lezing bij het Nederlands Stoommachinemuseum over het werk van zijn vader, Sjang Geelen. Uiteraard staat schoorsteen ‘nummer 73’, die Geelen sr. 100 jaar geleden in oktober 1924 bouwde centraal in zijn verhaal.
 In 1924 besloot het bestuur van het waterschap de zuiggasmotor, die de grote centrifugaalpomp van het in 1907 gebouwde hoofdgemaal Vier Noorder Koggen aandreef, te vervangen. En wel door een stoommachine. Deze machine van de fabrikant Backer & Rueb is nog steeds een topstuk in de collectie van het Stoommachinemuseum. Bij terugkeer van de stoommachine (het hulpstoomgemaal uit 1869 begon ook met een stoommachine) was er weer een schoorsteen nodig voor de afvoer van de rookgassen. De levering van de schoorsteen werd voor de totaalprijs van 15.120 gulden toevertrouwd aan de firma N.V. Canoy-Herfkens’ Steenfabrieken te Venlo die een eigen ontwerp- en bouwafdeling voor schoorstenen bezat. De bouw van de 38,4 meter hoge schoorsteen werd in onderaanbesteding uitgevoerd door de uit het Limburgse Neer afkomstige schoorsteenbouwer Sjang Geelen (1895-1964).  Zijn zoon Pierre beschikt nog over veel informatie met betrekking tot het werk van zijn vader en komt daar op 27 oktober in het Stoommachinemuseum over vertellen.
Als vakman-metselaar was Geelen sr. Vanaf zijn 15e jaar bij de bouw van ruim 100 schoorstenen betrokken. De schoorsteen aan de Oosterdijk, voor Westfriezen en anderen een niet weg te denken herkenningspunt, werd niet alleen door Sjang gebouwd. Als meeestermetselaar had hij een opperman uit zijn woonplaats meegenomen naar Medemblik en huurde ter plaatse nog drie extra werklieden in. De klus nam volgens het originele aantekenboekje, in bezit van Pierre, zeven weken in beslag. Dat alles voor de aanneemsom van 1200 gulden, minder dan 10 % van de totale kosten van het bouwwerk. In 2020 werd de schoorsteen tot groot genoegen van Geelen jr. grondig gerestaureerd.
De lezing vindt plaats in het bezoekerscentrum van het museum van 14.00 uur tot 16.00 uur. De toegang bedraagt € 7,50 p.p. inclusief 2 x koffie of thee, te voldoen voor aanvang van de lezing. Leden van de Vereniging Vrienden van het Stoommachinemuseum en museumkaarthouders betalen € 2,50 p.p. Zaal open vanaf 13.30 uur.
Reserveren is niet verplicht maar wel gewenst via [email protected] of 0227-544732. Er zijn maximaal 80 zitplaatsen beschikbaar.
Meer over de schoorsteen uit 1924